Lịch sử thế giới tự cổ chí kim luôn đầy rẫy những bí mật bị giấu kín. Người tù nhân mang mặt nạ sắt sống dưới thời Louis XIV là một ví dụ điển hình. Nhân vật này là ai và có gì bí ẩn đằng sau chiếc mặt nạ ấy? 

Lật lại lịch sử nước Pháp, tại nhà tù nổi danh Bastille, ngày 17/11/1703, cuộc đời của một tử tù đã chính thức kết thúc. Dân chúng không khỏi ngạc nhiên bởi tử tù này không hề được nêu danh tính, khuôn mặt cũng không hề lộ ra do bị một chiếc mặt nạ sắt phủ kín.

Sau khi chết, anh ta được chôn cất tại nhà thờ Saint-Paul. Trên tấm bia mộ, những gì được viết rất sơ sài, chỉ là một cái tên Marchioly. Những câu hỏi đầy nghi vấn được dấy lên, người ta thi nhau truy tìm tung tích, quá khứ của người tử tù này.

Bức họa miêu tả cuộc sống trong tù của người đàn ông đeo mặt nạ sắt, ra đời năm 1789.

Nhân vật bí ẩn này chính thức xuất hiện năm 1687. Dưới thời vua Louis XIV, bá tước xứ Saint-Mars là quản ngục tại pháo đài Pinerolo. Vào thời điểm đó, ngài bá tước lãnh trách nhiệm quản thúc 5 tù nhân, trong đó có một người đeo mặt nạ sắt. 

Tử tù này chịu chế độ quản thúc vô cùng nghiêm ngặt do đích thân tể tướng Pháp Louvois chỉ đạo: một mình trong phòng ngục hẻo lánh, cửa nhiều tầng, lớp khóa để không ai ở ngoài phải nghe thấy tiếng tử tù kêu gào. Việc canh giữ bí mật tới mức người dân trong thị trấn Pinerolo còn không biết tới sự tồn tại của người đàn ông này.

Pháo đài Pinerolo - nơi đầu tiên tử tù mang mặt nạ sắt bị giam cầm.

Mảnh đất nơi từng là buồng giam giữ người mang mặt nạ sắt.

Ngày 29/ 9/1698, bá tước xứ Saint-Mars nhận được lệnh từ đức vua Louis XIV yêu cầu ông về làm quản ngục Bastille ở Paris và phải mang theo một tù nhân của mình. Người tù mang mặt nạ sắt đã được lựa chọn.

Hình ảnh cuộc sống trong tù của người đàn ông bí ẩn.

Cùng với bá tước xứ Saint-Mars, người đàn ông mặt nạ sắt bị áp tải bởi rất nhiều quan binh tới ngục Bastille. Tại đây, ông sống 5 năm cuối cùng của cuộc đời vẫn với một chế độ canh giữ vô cùng đặc biệt. 

Theo lời bác sĩ khám nghiệm tử thi, nhân vật này khoảng 45 tuổi và chết vào khoảng 10 giờ tối. Tất cả đồ dùng cá nhân, trang phục quần áo của tử tù này đều bị hỏa thiêu gần như ngay lập tức.

Ngục Bastille - nơi người tù mang mặt nạ sắt trút hơi thở cuối cùng.

Giấy xác nhận cái chết cùng tất cả các giấy tờ liên quan về người đàn ông này được chuyển về cất giữ tại City Hall ở Paris. Tuy nhiên, năm 1871, tòa nhà này bị lửa thiêu trụi, cùng với đó là những manh mối về tử tù đeo mặt nạ sắt.

Như một sợi chỉ xuyên suốt duy nhất, chiếc mặt nạ sắt bí ẩn là nguồn cảm hứng cho rất nhiều dị bản nhằm tìm ra lời giải thích về danh tính của người tử tù giấu mặt. Nhà triết học nổi tiếng người Pháp - Voltaire đã đưa ra giả thuyết, đây chính là một người anh em song sinh của vua Louis XIV.

Ông cho rằng, vì lo sợ người tranh giành ngôi báu, Louis XIV đã tìm cách thủ tiêu anh trai, bịt mọi đầu mối cũng như xóa sạch dấu tích về người đàn ông này sau khi chết. Sau này, từ giả thuyết của Voltaire, nhà văn Alexandre Dumas đã viết nên tác phẩm Les Jumeaux nổi tiếng.

Vua Louis XIV - người được cho là có họ hàng với tử tù mang mặt nạ sắt.

Ngoài ra, cũng có nhiều lập luận khác xuất hiện trong quần chúng nhân dân. Có người nói đó chính là Don Juan, người lại bảo trên thực tế đó là nhà viết truyện Molière.

Gần đây nhất, sau khi nghiên cứu, tiến sĩ Broecking đưa ra kết luận, người đàn ông mang mặt nạ sắt có tên là Antonio Ercole Matthioli, sinh ngày 01/12/1640. Ông là người thừa kế của của công tước Ferdinand Charles IV và là kẻ thù của Pháp. 

Phải chăng đây là khuôn mặt thật của người tù mang mặt nạ sắt?

Ông bị bắt và giam tại Pinerolo. Để đảm bảo bí mật, chiếc mặt nạ sắt đã được đặc chế làm riêng cho ông. Tuy nhiên, trên đây chỉ là những phân tích đơn thuần, chưa hề có một bằng cớ xác thực nào hết.

Vậy người đàn ông mang mặt nạ sắt là ai và tại sao lại chịu hình phạt khủng khiếp đến thế, câu trả lời đến nay vẫn còn là một bí ẩn của lịch sử nhân loại. 

* Bài viết sử dụng tư liệu tham khảo từ các nguồn: Historic mysteries, Georgielowery, Rives de la sorcellerie, Je suis cultive, Wikipedia...